آیا اعتماد به نفس و عزت نفس با هم تفاوت دارند؟

کلماتی مثل عزت نفس و اعتماد به نفس بیشتر اوقات به گوش ما خورده است. اما به طور دقیق نمی توانیم تفاوت این دو مفهوم را بیان کنیم. گاهی حتی در صحبت‌های روزمره این دو کلمه را به جای هم به کار می‌بریم. به طور کلی از کلمات اعتماد به نفس و عزت نفس، برای بیان چگونگی احساس در مورد خودمان استفاده می‌کنیم. اما اگر تفاوت مفهومی این دو کلمه را به طور دقیق بدانیم، می‌توانیم راحت‌تر به موفقیت برسیم.

عزت نفس به چه معناست؟

میتوان گفت عزت نفس مفهوم عمیق‌تری نسبت به اعتماد به نفس دارد. عزت نفس به معنای این است که حال خود را چگونه ارزیابی می‌کنید. چقدر به حال خودتان اهمیت می‌دهید و چقدر برای وجود خودتان ارزش می‌گذارید. عزت نفس به طور کلی ترکیبی از احساس ارزشمندی و شایستگی است. بخش زیادی از این حس احترام و عشق به خود، از سنین کودکی ایجاد می‌شود. پس می‌توان گفت عزت نفس، پایه‌های شخصیت انسان را می‌سازد.

کسانی که عزت نفس پایینی دارند، به خودشان باور ندارند و برای رسیدن به خواسته‌هایشان تردید دارند. آنها رفتارهای بد را تحمل می‌کنند و فکر می‌کنند که لایق اتفاق‌های خوب نیستند.

 اما در مقابل آن‌ها، افرادی با عزت نفس بالا از آنچه که هستند، خوشحال و راضی هستند و به خواسته‌هایشان توجه می‌کنند. از شکست یا طرد شدن نمی‌ترسند و وجود خود را ارزشمند می‌دانند. 

اما باید به این نکته توجه کنیم که عزت نفس با غرور متفاوت است. چون فرد مغرور تمام تلاش خود را می‌کند تا خودش را ثابت کند و چیز دیگری برای او مهم نیست. اما زمانی که عزت نفس سالمی داشته باشیم در هر زمان و جایگاهی -چه در خوشی‌ها و چه در سختی‌ها- برای خود احترام قائل هستیم و به دستاوردها و توانایی‌های خود شناخت داریم.

اعتماد به نفس به چه معناست؟

اعتماد به نفس به این معناست که با توجه به مهارت‌هایی که دارید، در آن زمینه‌ها به خودتان باور دارید. ممکن است فردی در مهارت خاصی اعتماد بنفس بالایی داشته باشد ولی در مهارت دیگری اعتماد بنفس نداشته باشد. اعتماد به نفس راحت‌تر از عزت نفس ایجاد می‌شود. اعتماد به نفس در طول زمان، به کمک تجربه رشد می‌کند. اعتماد به نفس بیشتر از آنکه ذاتی باشد، یک امر اکتسابی است. پس افراد به طور طبیعی دارای اعتماد به نفس نیستند، بلکه باید روی آن کار کنند تا خلق شود سپس در راستای نگهداری و پرورش آن تلاش کنند. پس به طور کلی اعتماد به نفس تصویر ذهنی مثبتی است که ما نسبت به توانایی‌هایمان داریم.

تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس

با مروری بر مفاهیمی که توضیح دادیم دریافتیم که عزت نفس بیشتر به معنای ارزش و احترام درونی به خود و هر آنچه در خودمان است. اما اعتماد به نفس به معنای اعتماد به توانایی‌ها در یک زمینه خاص است.

عزت نفس و اعتماد نفس کلماتی هستند که معنای یکدیگر را تکمیل می‌کنند. ممکن است کسی که اعتماد به نفس دارد عزت نفس هم داشته باشد و برعکس. اما نکاتی در لایه‌های زیرین این دو مفهوم وجود دارد که توجه به آنها خالی از لطف نیست. گاهی می‌بینیم که فردی دارای اعتماد به نفس است اما از عزت نفس کمی برخوردار است.

با توجه به این مثال می‌توان تفاوت این دو مفهوم را بیشتر متوجه شد. فرض کنید فردی با اعتماد به نفس بالا در زمینه خاصی مثل ورزش، هنر، تحصیلات و… موفق است و به مدارج بالای آن زمینه می‌رسد ولی می‌بینیم که از این جایگاه راضی نیست و احساس خوبی نخواهد داشت. چه بسیار افراد پولدار یا موفقی را می‌شناسیم که بعد از مدتی از شنیدن خبر اعتیاد یا خودکشی آن‌ها تعجب می‌کنیم. اما باید بدانیم که اعتماد به نفسی که این افراد دارند مربوط به یک زمینه است و وقتی به بهترین جایگاه در آن زمینه می‌رسند -چون عزت نفس پایینی دارند- آنها را خوشحال نمی‌کند و به پوچی می‌رسند.

در این مطلب سعی کردیم که با مفاهیم اعتماد به نفس و عزت نفس بیشتر آشنا شویم. الان می دانیم که عزت نفس و اعتماد به نفس، مفاهیم در هم تنیده‌ای هستند. اعتماد به نفس به عزت نفس کمک می‌کند و بالعکس. پس موفقیت حقیقی بدون وجود یکی از آنها ممکن نیست.